Τετάρτη 14 Μαΐου 2014

Ο άνθρωπος που ανάβει τη φωτιά...Η ιστορία μιας αναπληρώτριας Ειδικής Αγωγής

Σήμερα το μεσημέρι επισκέφτηκα τα ΚΕΔΔΥ του νομού στον οποίο εργάζομαι. Βλέπετε, εδώ και έξι μήνες εργάζομαι ως παράλληλη στήριξη σ’ έναν μαθητή στο φάσμα του αυτισμού. Ναι, σωστά το σκεφτήκατε. Είμαι δασκάλα, αναπληρώτρια, 25 χρονών. Όπου γης και πατρίς, δηλαδή. Και ναι. Το πιάτο ημέρας που πρότεινε για μένα ο σεφ του Υπουργείου Παιδείας το Νοέμβρη του 2013 ήταν αυτό της παράλληλης στήριξης. Πάγωσα κάπως στην αρχή. Κρύο πιάτο, καθώς ελάχιστες ήταν οι γνώσεις μου περί ειδικής αγωγής και αυτισμού. Και ακόμα λίγες είναι. Το μενού, λοιπόν, και για ν’ ακριβολογούμε το καράβι μ’ οδήγησε στο «νησί» του αυτισμού. Κι έτσι γνώρισα τον Γ. (το γράμμα είναι συμβολικό και δεν ανταποκρίνεται στα πραγματικά στοιχεία του μαθητή).



Την εξέλιξη αυτής της γνωριμίας δε χρειάζεται να σας την περιγράψω εδώ, οπότε επιτρέψτε μου να σας μεταφέρω ξανά στην εικόνα 1. Σήμερα το μεσημέρι επισκέφτηκα τα ΚΕΔΔΥ του νομού στον οποίο εργάζομαι. Μετά από μια συζήτηση με τα στελέχη του ΚΕΔΔΥ για τις παρατηρήσεις μου σχετικά με την πρόοδο του Γ., έρχεται η εξής ερώτηση απ’ τα χείλη της ανήσυχης συνομιλήτριάς μου: «Νομίζεις ότι ο Γ. θα μπορεί να παραμείνει μόνος του (εννοούσε χωρίς τη βοήθεια της παράλληλης στήριξης) μες στην τάξη»; Μπερδεύομαι, παρατηρώ την αμηχανία της και κάτι σαν ντροπή γι’ αυτό που αναγκάστηκε να με ρωτήσει. Απορώ. Δεν ξέρω τι ν’ απαντήσω. Νιώθω κάτι να με τσιγκλάει μέσα μου. Κάτι δεν πάει καλά. Το νιώθω. Το ξέρω.

Η απάντηση έρχεται λίγο αργότερα, όταν απ’ το ΚΕΔΔΥ μου εξηγούν για το νομοσχέδιο της ειδικής αγωγής που βρίσκεται προς ψήφιση. Εν ολίγοις οι θέσεις δασκάλων παράλληλης στήριξης περιορίζονται, θα εγκρίνεται δάσκαλος παράλληλης στήριξης όταν το σχολείο έχει ανάγκη για πάνω από έναν μαθητή (σε διαφορετική περίπτωση, ένας δάσκαλος για πολλά σχολεία), ενώ όπου υπάρχει τμήμα ένταξης δε θα εγκρίνεται πρόγραμμα παράλληλης στήριξης και το αντίθετο. Στο άκουσμα αυτής της προοπτικής; Τα συναισθήματα πολλά. Ακύρωση, απογοήτευση, θυμός, στεναχώρια, πνίξιμο… Ο προβληματισμός μεγάλος. Στις παρεμβάσεις αυτές δε θα ‘πρεπε να υπάρχει μια συνέπεια και μια συνέχεια σε βάθος χρόνου;

Ωστόσο, το άρθρο αυτό δεν αποτελεί μια οργισμένη ή μελοδραματική καταγγελία για τον τρόπο που λειτουργεί και αποφασίζει το υπάρχον σύστημα. Αντ’ αυτού, θα ‘θελα να σας αφηγηθώ μια πρόσφατη εμπειρία που είχα με τον Γ.
Πριν λίγες μέρες, στα πλαίσια του μαθήματος της Γλώσσας ο Γ. εικονογραφούσε (μιας κι είναι αξιοπρόσεκτα ταλαντούχος στη ζωγραφική) ένα παραδοσιακό ουκρανικό παραμύθι με τίτλο «Το μαγικό γάντι». Το παραμύθι προσαρμόστηκε κατάλληλα με στόχο να μπορεί να το αφηγείται και να το εικονογραφήσει με τον δικό του τρόπο. Η ιστορία πολύ απλή. Ένας γέρος άνθρωπος έχει έναν σκύλο. Κι ένα ζευγάρι γάντια. Περπατώντας στο χιόνι χάνει το ένα του γάντι. Έτσι αυτό θα μετατραπεί σε καταφύγιο πολλών ζώων και θα τα προστατεύσει απ’ τον βαρύ χειμώνα.
Πρώτος βρίσκει το γάντι ένας ποντικός. «Μπήκε μέσα για να ζεσταθεί». Στο σημείο αυτό η ειδικά σχεδιασμένη ασπρόμαυρη εικόνα δείχνει ένα μεγάλο γάντι κι έναν ποντικό μέσα σ’ αυτό. Ο Γ. στο άκουσμα της φράσης «για να ζεσταθεί», αρχίζει να σχεδιάζει ξύλα μες στο γάντι, στη συνέχεια μια φωτιά, μια κατσαρόλα με μακαρόνια πάνω σ’ αυτήν, πιο δίπλα ένα ψυγείο. Βάζει και μια πόρτα στην άκρη του γαντιού.

Ας δούμε τώρα από μακριά αυτήν την εικόνα. Το περιβάλλον (του παραμυθιού) παρέχει στον ποντικό μια προστασία απ’ το χειμώνα: το γάντι. Ο Γ., όμως, αποφασίζει να δράσει. Χρησιμοποιεί το χέρι του και κατ’ επέκταση το μυαλό και τη φαντασία του για να προσφέρει όσο περισσότερο μπορεί ένα ζεστό σπιτικό για τον ποντικό. Δεν αρκείται, λοιπόν, σ’ αυτό που ήδη υπάρχει. Δεν ικανοποιείται. Προσφέρει παραπάνω βοήθεια.

Μερικές φορές όταν κάθομαι στο θρανίο δίπλα του ο Γ. βάζει τα χέρια του στο πρόσωπό μου στις άκρες του στόματός μου και λέει: «Ελένη, γελάω». Και με παρακινεί να χαμογελάσω. Α ναι! Κάτι που έμαθα είναι ότι τα άτομα με αυτισμό δυσκολεύονται κάπως στη χρήση των προσώπων. Όλα όμως μπορείς να τα δεις κι αλλιώς. Έτσι, ο αυτισμός μπορεί να σου δείξει πως θέλει να σε κάνει να γελάς σαν να ήταν αυτός γέλιο ή ν’ ανάψει φωτιά σαν να ήταν αυτός ποντικός. Σαν να σου λέει ότι μπορείς να παρέμβεις στα πράγματα και να τ’ αλλάξεις. Κι άλλη μια πληροφορία. Ο αυτισμός αγαπάει την αλήθεια. Γιατί αυτήν κατανοεί.

Ήθελα, λοιπόν, να ρωτήσω κύριοι υπουργοί και βουλευτές. Εσείς θ’ ανάψετε τη φωτιά για να ζεσταθεί ο ποντικός;
ΥΓ 1. Οι καταπιεσμένοι είναι δεδομένο ότι κάποια στιγμή θ’ αντιδράσουν. Πρώτα, όμως, θ’ αντιδράσει αυτός που είχε προηγουμένως γνωρίσει την ελευθερία, την άλλη κατάσταση. Κι εμείς τώρα, στα σχολεία, γνωρίσαμε τι θα πει παράλληλη στήριξη, τμήμα ένταξης, τάξη υποδοχής…
2. Οι λόγοι που ένιωσα την ανάγκη να στείλω αυτήν την επιστολή συνοψίζονται θαυμάσια παρακάτω απ’ τον Μπέρτολτ Μπρεχτ:

«Όταν ήρθαν να πάρουν τους τσιγγάνους δεν αντέδρασα.

Δεν ήμουν τσιγγάνος.
Όταν ήρθαν να πάρουν τους κομμουνιστές δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν κομμουνιστής.
Όταν ήρθαν να πάρουν τους Εβραίους δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν Εβραίος.
Όταν ήρθαν να πάρουν εμένα δεν είχε απομείνει κανείς για να αντιδράσει.»



Καραχάλιου Ελένη
Αναπληρώτρια δασκάλα παράλληλης στήριξης

Από alfavita

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου