Κοντά τα χέρια σου, μεγάλε!

Η παιδική σεξουαλική κακοποίηση είναι ένα φαινόμενο που δυστυχώς έχει πάρει σοβαρές διαστάσεις στην ελληνική κοινωνία και, όσο κι αν δεν μπορούμε να το πιστέψουμε, εντοπίζεται ακόμα και στη βρεφική ή νηπιακή ηλικία. Το πιο τραγικό είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις ο δράστης είναι ένα πρόσωπο του συγγενικού περιβάλλοντος και όχι τυχαία.

Ένας συγγενής απολαμβάνει την εμπιστοσύνη του παιδιού και είναι εύκολο να διασφαλίσει τη σιωπή του, μετατρέποντας την αρρωστημένη πράξη του ως το «μικρό τους μυστικό».

Πρόκειται για ένα θέμα που χρήζει τεράστιας προσοχής, τόσο από τους γονείς όσο και από τους δασκάλους και νηπιαγωγούς, καθώς όσο πιο νωρίς αρχίσει η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση τόσο περισσότερη προστασία θα παρέχουμε στα παιδιά. Από πολύ μικρή ηλικία τα παιδιά θα πρέπει να νιώσουν πως ζουν σε ένα περιβάλλον ασφάλειας και εμπιστοσύνης και πως οτιδήποτε τους συμβεί θα έχουν κάποιον δίπλα τους να τα βοηθήσει. Θα πρέπει να καταλάβουν πως δεν είναι υποχρεωμένα να εμπλέκονται σε καταστάσεις που τους προκαλούν ντροπή ή φόβο και πως πρέπει να λένε «ΟΧΙ» σε αυτές. Θα πρέπει να διδαχθούν πως το σώμα τους τους ανήκει και πως κανένας δεν έχει δικαίωμα να τους αγγίζει στα σημεία που συνήθως καλύπτονται από εσώρουχα.

Κάποιες τακτικές που μπορούν να ακολουθήσουν οι γονείς στο σπίτι:

Από τη νηπιακή ηλικία κατά τη διάρκεια του μπάνιου, δώστε το σφουγγάρι στο παιδί για να πλύνει μόνο του τα επίμαχα σημεία. Με τον τρόπο αυτό θα καταλάβει πως εκεί δε βάζει κανείς άλλος το χέρι του. Όταν αλλάζει εσώρουχα, πείτε του να το κάνει μόνο του και καλό θα είναι να το αφήνετε λίγα λεπτά μόνο του στο δωμάτιο. Η φράση «Έλα, μην ντρέπεσαι τον θείο Αριστείδη» δε στέκει σε καμία περίπτωση, φυσικά και πρέπει να ντρέπεται τον θείο Αριστείδη και τον κάθε θείο, ειδάλλως θα του είναι εύκολο να ξεγυμνώνεται μπροστά στον καθένα. Από μια ηλικία και μετά καλό είναι να σταματήσουν τα χτυπήματα, τσιμπήματα και κάθε είδους πειράγματα στον ποπό και τα υπόλοιπα σημεία ώστε να μη θεωρούνται φυσιολογικά τα αγγίγματα εκεί. Επίσης, συζητήσεις σχετικά με τις επίμαχες περιοχές του σώματος του παιδιού μπροστά σε άλλα άτομα πέρα από τους γονείς, τους γιατρούς ή τους εκπαιδευτικούς (αν πρόκειται για κάποιο θέμα υγείας που θα πρέπει να γνωρίζουν) δε χρειάζεται να γίνονται. Αυτό θα τους βοηθήσει να μην ξεκινούν παρόμοιες συζητήσεις με τον οποιονδήποτε. Το παιδί θα πρέπει να κοιμάται στο δικό του κρεβάτι και όχι μαζί με τους γονείς του ώστε να μη συνηθίσει στη συνύπαρξη με άλλα άτομα (κυρίως άντρες) στο κρεβάτι. Μην αφήνετε το παιδί στον ίδιο χώρο μόνο του με κάποιον που δεν εμπιστεύεστε και μην επιτρέπετε στον «περίεργο» συγγενή να το παραλάβει από το σχολείο ή να το πάει βόλτα. Παρατηρείτε πάντα τη συμπεριφορά του. Μια ξαφνική αλλαγή απέναντι σε συγκεκριμένο πρόσωπο, μια άρνηση να τον επισκεφτεί, μια ντροπή να τον κοιτάξει, πολλά και απρόσμενα δώρα από εκείνον, ένας ξαφνικός φόβος για το σκοτάδι, ενούρηση στο κρεβάτι του, εφιάλτες, αλλαγές στην καθημερινότητα και τη συμπεριφορά του κ.α., μπορεί να είναι δείγματα πως κάτι δεν πάει καλά. Σε καμία περίπτωση μην αγνοήσετε, αποπάρετε ή αμφισβητήσετε το παιδί αν σας αναφέρει κάτι. Θα το αποθαρρύνετε και δύσκολα θα σας «ανοιχτεί» ξανά. Θυμηθείτε πως δεν έχει κάποιο άλλο πρόσωπο στο οποίο μπορεί να απευθυνθεί και, κατά τη γνώμη μου, δεν υπάρχει περίπτωση να τα έχει βγάλει από το μυαλό του!

Πέρα από τους γονείς και οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές τους:

Μιλήστε στους μαθητές σας με ειλικρίνεια για όλα τα σημεία του σώματός τους, με σωστή χρήση των όρων, εξηγώντας χωρίς ενδοιασμούς τη λειτουργία τους. Τονίστε τη σημασία των γεννητικών οργάνων και δώστε βαρύτητα στο ότι κανείς δεν επιτρέπεται να τους αγγίζει εκεί. Μην επιτρέπετε στους μαθητές σας να παίζουν μεταξύ τους πιάνοντας τα απόκρυφα σημεία τους. Δώστε σημασία στην ξαφνική αλλαγή συμπεριφοράς του παιδιού ή της επίδοσής του στα μαθήματα. Επιθετικότητα προς τους συμμαθητές του, αδιαφορία, απομόνωση, έλλειψη αυτοεκτίμησης, μη συμμετοχή στο μάθημα, φόβος, υπερβολική ντροπαλότητα και ατολμία μπορεί να έχουν σχέση με κάποια μορφή κακοποίησης. Αφήστε το παιδί να σας μιλήσει αν το επιθυμεί και μην υποτιμήσετε τα λόγια του λέγοντάς του πως δεν κατάλαβε καλά. Αν αντιληφθείτε κάτι μιλήστε με το παιδί, προσέχοντας να μην το τρομάξετε ή το κάνετε να νιώσει υπεύθυνο για ό,τι έγινε. Προσπαθήστε να μιλήσετε και με τους γονείς (δεν υπάρχει πιο δύσκολο θέμα, το ξέρω) ή ζητήστε βοήθεια από κάποιον αρμόδιο λειτουργό.

Ακολουθεί ένα όμορφο video που μπορεί να παρουσιαστεί σε κάθε τάξη και να διδάξει στα παιδιά τον κανόνα των εσωρούχων!

  

 Όπως και να έχει πάντως, είτε γονιός είτε εκπαιδευτικός, αν το ένστικτό σας λέει πως κάτι δεν πάει καλά με το παιδί, μην το προσπεράσετε με ένα «Αποκλείεται», γιατί όλες οι τρομακτικές ιστορίες που ακούμε κατά καιρούς είχαν ξεκινήσει με ένα «Αποκλείεται».