Σάββατο 3 Ιανουαρίου 2015

Αγόρια και κορίτσια; Ή απλώς παιδιά;

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος στις γιορτές θα κατακλυστούμε από διαφημίσεις για παιχνίδια καθώς τα παιδιά είναι οι καλύτεροι καταναλωτές την περίοδο αυτή. Παιχνίδια όμως χωρισμένα σε δυο μεγάλες κατηγορίες: Στα παιχνίδια για αγόρια και στα παιχνίδια για κορίτσια. Ας τις πιάσουμε καθεμιά ξεχωριστά για να δούμε τι ενδείκνυται, σύμφωνα με τη βιομηχανία και το μάρκετινγκ, για αγόρια και κορίτσια καθώς και το τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται στο καθένα από τα δύο φύλα.


Η γκάμα των «κοριτσίστικων» παιχνιδιών περιλαμβάνει πριγκίπισσες, όμορφες ψηλόλιγνες κούκλες με όλη τους την προίκα σε ρούχα και αξεσουάρ, που η μόνη δραστηριότητα που προσφέρουν στα κοριτσάκια είναι να τους αλλάζουν παπούτσια και να τις χτενίζουν, κούκλες-μωρά που χρειάζονται τάισμα, πότισμα και άλλαγμα ("έκανε τα κακάκια της, άλλαξέ την!" λέει θριαμβευτικά η διαφήμιση), εξοπλισμένες κουζίνες και ηλεκτρικές συσκευές με αληθινούς ήχους, άντε και κανένα παιχνίδι κατασκευών όπου φυσικά θα φτιάξουν κοσμήματα ή θα σχεδιάσουν ρούχα για τις κούκλες τους. Όλα ροζ. Ακόμα και τα κουτιά. Ακόμα και το περιτύλιγμα στα δώρα. Ακόμα και τα ράφια όπου τα πουλάνε. Ακόμα και το πάτωμα μπροστά από τα ράφια όπου τα πουλάνε.

Τα αγόρια έχουν να επιλέξουν μέσα από μια μεγαλύτερη ποικιλία αλλά και πάλι επικρατεί ένα μοτίβο: αυτοκίνητα, τρένα, πλοία, φορτηγά και διάφορα άλλα οχήματα με ήχους και πραγματική κίνηση, εργαλεία και πάγκοι εργασίας, παιχνίδια με τουβλάκια και κατασκευές και, κυρίως, βία. Πολλή βία. Όπλα όλων των τύπων, σφαίρες, σπαθιά, μαχαίρια, ρόπαλα και φυσικά χιλιάδες ηλεκτρονικά παιχνίδια και παιχνιδομηχανές όπου τα αγοράκια καλούνται να στοχεύσουν και να πυροβολήσουν τους «κακούς».  Όλα γαλάζια. Ακόμα και τα κουτιά. Ακόμα και το περιτύλιγμα στα δώρα. Ακόμα και τα ράφια όπου τα πουλάνε. Ακόμα και το πάτωμα μπροστά από τα ράφια όπου τα πουλάνε.

Λογικός και αθώος διαχωρισμός θα μου πείτε. Είναι όμως έτσι; Ποια μηνύματα λαμβάνουν τα παιδιά και τι αντιλήψεις σχηματίζουν;

Τα κοριτσάκια αποκτούν και ακολουθούν το πρότυπο των πανέμορφων και υπερβολικά αδύνατων γυναικών με μεγάλη πιθανότητα να δημιουργηθούν αργότερα προβλήματα και διαταραχές στη διατροφή τους π.χ. νευρική ανορεξία. Μεγαλώνουν με την ιδέα πως κύριο μέλημά τους πρέπει να είναι η ένδυση, η υπόδηση και γενικά το στόλισμα – ίσως αυτό να δικαιολογεί και τη μανία ορισμένων γυναικών για τα ψώνια, τι να κάνουμε ρε παιδιά, έτσι μας μεγάλωσαν! Μέσα από τα παιχνίδια τους αντιλαμβάνονται επίσης πως οφείλουν να προετοιμαστούν για τον μοναδικό ρόλο για τον οποίο τα προορίζει η κοινωνία: να γίνουν μητέρες και νοικοκυρές. Τίποτα κακό σε αυτό αλλά πρόκειται για κάτι που θα πρέπει να αποτελεί συνειδητή επιλογή και όχι μονόδρομο. Τα αγοράκια μαθαίνουν από μικρή ηλικία να σκληραγωγούνται, να είναι αδίστακτα, να μη λυπούνται τίποτα και κανέναν και ότι μπορούν να σκοτώνουν ό,τι κινείται. Δεν είναι τυχαίο που τα περισσότερα κρούσματα βίας στο σχολείο έχουν πρωταγωνιστές αγόρια αλλά και το γεγονός ότι ακούμε συχνά για βασανισμούς ζώων από αγόρια. Και από επαγγελματικές επιλογές; Οδηγοί ή μάστορες. Τι πιο αντρίκιο;

Ελάχιστες λοιπόν επιλογές και για αγόρια και για κορίτσια. Αν τα βλέπαμε όμως όλα απλά σαν παιδιά, οι επιλογές θα ήταν πολύ περισσότερες. Παιχνίδια με ζωάκια και αστεία τερατάκια, κάστρα και κουκλόσπιτα για να κρύβονται μέσα, επιτραπέζια και παιχνίδια ανάπτυξης δεξιοτήτων και λεπτών χειρισμών, εντυπωσιακές κατασκευές, κούκλες ηρώων που λατρεύουν όλα τα παιδιά και μια πληθώρα ακόμα παιχνιδιών που απευθύνονται σε όλα τα παιδιά ανεξαρτήτως φύλου.

Το παιχνίδι είναι καταλυτικός παράγοντας για την ψυχική, συναισθηματική και σωματική ανάπτυξη του παιδιού. Θα πρέπει λοιπόν να παρέχονται οι ίδιες ευκαιρίες σε αγόρια και κορίτσια και να μην αναπαράγονται έμφυλα στερεότυπα μέσα από αυτό. Όταν ένα 5χρονο αγοράκι διαμαρτύρεται και λέει πως δεν του αρέσει ένα ροζ πόνυ ως δώρο, αναμφίβολα δεν είναι δική του γνώμη ή προτίμηση αλλά εκφράζει αυτό που του έμαθαν να του αρέσει. Δεν είναι απαραίτητο να αρέσουν οι κούκλες σε όλα τα κορίτσια, ούτε τα αυτοκίνητα σε όλα τα αγόρια. Μπορεί ένα κοριτσάκι να θέλει να παίζει με εργαλεία και να προσποιείται πως επισκευάζει κάτι ή ένα αγοράκι που τρελαίνεται για πίτσα να θέλει να χειρίζεται μια ηλεκτρική κουζίνα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως ρέπουν προς την ομοφυλοφιλία, όπως θα φοβούνταν πολλοί γονείς.

Όλα τα παιδιά θα πρέπει να απολαμβάνουν ισότιμη πρόσβαση σε όλα τα παιχνίδια και να έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν αυτό που τους εκφράζει πραγματικά και ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους, χωρίς να αποτελεί εμπόδιο το φύλο τους. Μόνο έτσι θα καταφέρουν να αναπτύξουν μια πολύπλευρη προσωπικότητα με πολλά ενδιαφέροντα χωρίς να μένουν εγκλωβισμένα σε ένα και μόνο χρώμα.

2 σχόλια:

  1. Πολύ σωστά! Χαίρομαι που η 4χρονη κόρη μου παίζει με το τρενάκι της και δεν έχει κολλήσει με τις χαζοξανθιές Barbie!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κι εγώ είχα τρένο, με σιδηρόδρομο, τούνελ, κανονικά! Η μικρή θα κολλούσε με όποιο παιχνίδι της αγόραζες οπότε μπράβο σε σένα!

      Διαγραφή